De wereld mooier maken door kunst en cultuur in te zetten. Jan Bertil Pool is ervan overtuigd dat kunst helend kan werken voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen, transgenders en interseksen die worstelen met hun identiteit. De coördinator cultuur en samenleving van Cultuurplein wil met een expositie voor en door lhbti’ers de mensen achter het gedicht of schilderij laten zien. „Ik zoek naar het menselijke verhaal, de menselijke maat. Gelukkig is er al veel in positieve zin veranderd op gebied van acceptatie van transgenders en mensen die een relatie hebben met iemand van hetzelfde geslacht. Toch worstelen nog altijd mensen met hun seksuele geaardheid. Helemaal in deze regio.”
Pool werkt nauw samen met welzijnsmedewerkers in de gemeenten Epe en Heerde. Hij hoort de schrijnende verhalen over eenzaamheid. Vooral onder ouderen. „In sommige gevallen wordt dit veroorzaakt omdat deze mensen nog steeds niet voor hun geaardheid kunnen of durven uit te komen. Dat geeft heel veel emotionele stress.”
De cultuurcoördinator vindt het belangrijk dat hulpverleners in de gemeente dit soort signalen oppakken en besluiten er werk van te maken. „Ik heb contact gezocht met wethouder Yasemin Cegerek van Heerde. Toen ging het snel, ook zij zet zich in voor deze doelgroep.”
Ook zijn verschillende welzijnsorganisaties zoals Verian thuiszorg aangehaakt. „Het doet ongelofelijk veel met een mens als deze zijn leven lang zijn of haar ware identiteit verborgen heeft moeten houden. Zijn lichamelijke of geestelijke klachten ooit door de thuiszorgmedewerker of huisarts in verband gebracht met de spanningen die dit met zich meebrengt, dat is de vraag. Als je op school, werk, vriendenkring of bij familie niet jezelf kunt zijn, levert dit problemen op. Het is heel belangrijk dat signalen worden opgepikt, probeer eens achter de klachten te kijken. Kijk naar de mens en wat dit met hen doet”, stelt Pool.
Worstelen
„Er is veel aandacht voor jongeren die worstelen met hun seksuele geaardheid, en dat is ook terecht. Het is mooi dat zij het gevoel hebben dat je oké bent als je anders bent. Maar voor ouderen zou die aandacht er ook moeten zijn. Ik hoorde onlangs nog een verdrietig verhaal over een vrouw die door haar familie werd verstoten toen ze uitkwam voor haar seksuele geaardheid.”
Om op zijn manier iets bij te dragen, heeft Pool het plan opgevat voor een expositie begin 2022 in De Heerd, de thuisbasis van Cultuurplein. „Of iemand zich wel of niet kan uiten, verschilt per mens. Het gaat in de opzet van de tentoonstelling om de persoonlijke beleving. Daar waar je vroeger niet over je geaardheid kon praten is de situatie anno nu sterk verbeterd, al loopt onze regio niet voorop in de acceptatie”, is de ervaring van Pool.
Welzijnsniveau
„Ik denk dat kunst kan bijdragen in het verhogen van het welzijnsniveau van een mens. Door op kunstzinnige wijze uiting te geven aan je emoties. Bijvoorbeeld door je coming out te verbeelden in een schilderij. Ik zie het helemaal voor me”, reageert hij. „Een werk dat donker begint en leidt tot een heftige kleurexplosie. Of een gedicht dat het gevoel verwoordt. Veel is mogelijk en het mag anoniem worden ingezonden.”
Familieleden
Ook familieleden zijn welkom om bij te dragen. „Zij vormen vaak de eerste kring. Vaak wist de familie het allang, vooral de moeders. Maar soms geeft dit toch nog spanning binnen een familie. Of op het werk. Dan gaan de verhalen rond over kinderen die trouwen en wordt de vraag gesteld: is die zoon van jou al getrouwd? Voor de familie is het ook een soort van coming out. Dus het zou mooi zijn als deze groep ook met ons meedenkt.”
Lockdown
Vorig seizoen heeft Cultuurplein een tentoonstelling georganiseerd over hoe mensen de lockdown hebben beleefd. Via schilderkunst en poëzie werd toen uiting gegeven aan alle emoties die speelden. Het leverde heel veel moois op, in alle opzichten, zegt Pool.
„Bezoekers zien een andere wereld of herkennen die juist. Zo had een mevrouw in Wapenveld een metersgroot schilderij gemaakt. Tijdens de lockdown kwamen de muren letterlijk op haar af. Na onze oproep, is ze gaan schilderen. Ze vond het heerlijk om met kunst bezig te zijn en om op deze wijze uiting te geven aan haar gevoel. Ik hoop dat dit ook zo werkt voor mensen die worstelen en stress hebben van het bekneld in de kast zitten of hebben gezeten. Dat het uiten in kunst bevrijdend werkt.”
Ook exposeren? Neem contact op met jb.pool@cultuurpleinnoordveluwe.nl
Dit artikel is geschreven door Alice van Eijk en overgenomen uit de Stentor
Tweede artikel Stentor over kunstenaar Danny Dogger uit Emst